(VIº Premio de Poesía Fiz Vergara Vilariño)
“Non hai presente aquí
nin futuro.
Só está o pasado
crebadizo
con reliquias
torres trabadas polo vento
castelos con pantasmas falsas
canteiras e minas
balorentas
e un pobo impotente
enfermo pola endogamia
a teimar na carcasa
dunha vella canción.”
Así, con estes versos, Martín Veiga culmina a mensaxe que no libro debulla sen abandonar nunca o carozo principal: a dor polo tempo perdido da infancia, aquela época dourada en que a vida ofrecía froitos de sabor intenso, aromas e texturas imposíbeis de emular. A memoria dos tempos idos é o tema principal da obra, a lembranza daquelas vivencias en que a persoa se funda, o tempo en que o eu, aínda permeábel e poroso, se empapa coa densa realidade dunha chuvia e dunha terra mitificadas na madurez. Estes grandes impactos emocionais, como imperecedoiros cráteres dun astro en movemento inerte, son o as pedras preciosas de Fundaxes. Desde un ton esencialmente melancólico, o pasado é un tesouro inaprensíbel (“Quen sabe / o que significa procurar / un tempo inexistente?”) e o presente só se xustifica como soporte da memoria (“Onde a memoria habita / onde aínda permanezo”).
O pasado poetizado semella situarse no contexto dos anos setenta. Non só pola idade do autor, mais polo coñecemento da vida nunha Galiza rural que comezaba a industrializarse. Si, a vida destes rapaces que nos criamos cos aloumiños dunha aínda abondosa xeración de vellos monolingües, os avós de sacho e arado: “As mans endurecidas / polo trato con gadañas / forcadas / fouciños / a importancia outorgada / ás pequenas cousas / que conforman un xeito de vivir un vello país / un país desgastado / o meu”. E o meu, teño que dicir. Porque sinto que fomos fundidos na mesma época, e participamos en certo sentido da mesma aliaxe, sobre todo cando observo as crianzas da xeración seguinte e reparo en todo o que naquelas aldeas vivimos e xa haberemos de transmitir con palabras.
Noutro sentido, o pesimismo inherente a tanta reivindicación do pasado é capaz de ser unha carga emotiva demasiado reincidente ao longo da obra. O verso de sintaxe implacabelmente truncada, como para querer alixeirar co ritmo o pesado contido emocional, xoga en ocasións en contra dos poemas. No entanto, poemas como “Cinza”, ou mellor aínda, “Orixes”, dedicado a Seamus Heaney, constitúen acertos claramente sobresaíntes no contexto da poesía actual.
(Publicado en Protexta. Suplemento de libros da revista TEMPOS NOVOS, 2, 2007)
More from Alfredo Ferreiro
Premios Xerais 2017: equipo de comunicación
Unha galería de fotos tiradas por Tiago Alves Costa & Alfredo Ferreiro, saíndo do porto de Cesantes (Redondela) e traballando …
O centro do mundo | Alfredo J. Ferreiro
Os tempos son duros, e as sensibilidades, inevitabelmente vanse mudando. Deste modo hai sucesos que antes, nun outro marco de …