O prado das Queimas (R.C.20003253759689)
Gustaríame fotografar o mar con palabras para poder describir eses intres co que ás veces el te agasalla. Pero nin son fotógrafo, nin teño palabras dabondo para facelo. Pero aínda así vou intentalo.
Porque o mar tamén ten iso, cando quer dáche un presente inesperado, e ti non sabes que facer con el.
Coas primeiras vaghas de mar de finais de agosto, cando entra o camarón a desovar, o gholfo maduro macérase entre as ondas e pulveriza, no aire, os seus iodados perfumes mariños.
Na hora calorosa da sesta, o mar respiraba profundo pero sen os nervos que dá o vento. No seu sestear de estampado pixama, roncaba ao bater nas pulidas rochas e saír das fisgas formando escumosos salseiros.
Ese cadro animado que o mar che estaba a ofrecer faiche navegar co maxín a aquel outro día feliz de xa hai uns cantos anos…bastantes…moitos.
Do mar, cuberto co manto de escuma, víñache tamén o seu relaxante son, cando… subía, subía… devalaba, devalaba… pola branca saba de area da solitaria praia cercana.
Subido naquela laxe da Miranda, víase toda a ría, dende o cabo de Fisterra ata o monte Miñarzo de Lira. Na noite escura aínda se podía ver o intermitente vermellear do faro de Corrubedo. Tamén, ao oeste, no horizonte, tapado polas Lobeiras, imaxinabas o grande, inmenso, incerto e tenebroso océano. Detrás miña, O Pedregal mitolóxico cheo de historia: historias de mouros, tesouros, fuxidos, wolframio…
Dende a Coruña chamárame meu pai, ao móbil. Parece que alguén de fóra estaba interesado en mercar o prado das Queimas. As Queimas é o nome dunha braña ó carón do mar, con leiras de terra areenta, queimada polo sol, a salitre, e o nordés; terras sen lento, que pedían moito esterco e mimo para que desen algo de froito: un ano patacas, outro millo. Os prados con piñeiros estaban por detrás, máis afastados do mar.
Pediume se podía ir con el. Fun coa muller e a pequecha. Faláralles moitas veces deste lugar, pero nunca as levara alí. Ben… Coa muller si que fora á praia… á praia solitaria… a Area Branca… xa hai uns cantos anos… bastantes… moitos.
Recordo que ata tivéramos o soño de facer unha casiña alí no prado da queima. Nada!, unha cabaniña, de pedra. Seguro que ao escavar para facer os alicerces aparecerían pedras a moreas. Algún canteiro aínda quedaba na aldea. Pois iso, con porche e todo, enriba da laxe, ben acristalado. Que alí o vendaval peta forte! Ecolóxico… iso, ecolóxico!… placas solares para a auga quente, para a calefacción, que no inverno vai un frío húmido de carallo. Paneis fotovoltaicos, tamén, aínda que había un problema coas baterías para almacenar a enerxía: moito chumbo, nada ecolóxico. Pero resolvino cun muíño de vento, hainos pequenos, baratos. Alí vento o que queiras, de todos os cuadrantes. Feitos os cálculos, sobrábame enerxía. Pois a sobrante para mover a bomba de auga do pozo de barrena. Outro problema! Recordo cando se comezaran a facer os pozos negros para os cuartos de baño nas casas, co tempo, contaminaron os pozos da auga das casas que quedaban máis baixas, máis preto do mar. Literalmente a auga cheiraba, dispensando, a merda.
Pois algo haberá que facer coa enerxía sobrante!… Iso, luz!… Luz para un invernadoiro! Ata poderíamos plantar marihuana, para autoconsumo. Eh, ollo! legal, sen malos rollos.
Aínda que o dese soño fora xa hai moitos anos, cando meu pai me dixera que querían mercar o prado, puxéraseme un bolo no estómago.
“O Prestige” tivera a culpa. Tanta xente de fóra que veu salvar o mar!… Tanto tempo na ribeira limpando bolos!… Encaríñaste, e cólleslle apego a isto.
Pero o home que esperaba o meu pai, arrimado ao todoterreo, non parecía deses, dos da marea branca.
Meu pai dixéralle que alí non se chegaba co coche. Non era lonxe, e podíamos ir andando, era un camiño de carro. Era certo, aínda se podían ver as rodeiras dos carros esculpidas nas laxes segundo baixabas no coche. Case ao chegar, o camiño facía unha curva moi estreita delimitada por valados de pedra. Insistíralle de que non se pasaba, que non quedaba nada, e que podía deixar o coche alí, que podían ir andando.
O home, teimoso, dáballe aceleróns ó motor e xogaba ao mesmo tempo co embrague. Pasou, pero tirou cunhas pedras do valado e deixou nelas parte da defensa traseira.
Parámonos xusto a carón do prado. Meu pai lamentábase das rañaduras na aleta traseira do todoterreo. ¡Un coche tan caro! Sentíase culpable, e a min iso dábame rabia.
– Que se foda, ti xa o avisaches!- pensei eu.
O home non lle dera importancia. A min, este tipo, coa carpeta dos planos na man, parecíame ridículo e sobre todo cando puxo unhas luvas de coiro, e unhas botas altas de goma que sacou do maleteiro. Nós viñámonos vestidos de verán, pantalón curto, sandalias e así.
No prado, o mato chegaba á cintura. O home do todoterreo foi abrindo camiño entre toxos, xestas e silvas, ata chegar á laxe da Miranda.
A laxe era case chá, cunhas pequenas concas milenarias escaravelladas na pedra pola auga.
O home miraba co meu pai, nun plano do catastro, os lindeiros da finca. O mar comezaba a ofrecerme seu agasallo, e perdín interese nos seus tratos. Pero, nisto, oín unha cifra, en euros, xa eran euros. Crina cando meu pai a repetiu en forma de pregunta… Astronómica!
– Que carallo!… Hai mar a jodelo!… Ademais, subido a unha campa da cabaceira, na horta da casa, tamén podo velo!
Meu pai temperou, era bo xogador de cartas, eu sei que por dentro tremía, e a min deume o riso e disimulei mirando para miña muller. Entón meu pai puxo en valor o sitio:
– Ben!… Non está mal. Pero o mar está aí abaixo, a praia solitaria, os lindes de costas pasan xusto por fora do camiño… E as vistas? Non me dirá que isto non é único?… Imaxínese aquí, onde estamos agora. Que lle parece aproveitar esta laxe para facer o porche?…
Nese momento, dunha fenda da laxe, que case a dividía en dous, saíu un lagarto, grande, enorme. Era un lagarto arnal fermosísimo, engalanado co seu mellor colorido que a luz do sol realzaba.
Recoñezo que, ao velo, tiven un intre de pánico. De rapaz, no camiño á escola, a finais de curso, atopábaste con algún que ensinaba, ameazador, o seu ferrón, pero alguén lanzara xa, con puntería de mísil balístico, un pandullo que, no intre, o deixou coas tripas fóra. Eu nunca tivera puntaría; disque no momento xusto de tirar a pedra pechaba os ollos.
Aguantei. O lagarto non se sentía intimidado pola nosa presenza e eu agora tampouco pola súa. O arnal miraba nervoso para meu pai, para o home, para min. Cruzámonos as miradas e despois volveu mirar a meu pai, como se o que dicía lle afectase.
– Que grande! Que bonito!- Exclamaron a muller e a filla, que tamén se decataran.
Nisto meteuse de novo na fenda. A muller laiábase de non ter a cámara alí.
Ao pouco volveu saír, e tras del apareceu outro máis pequeno, e aínda, outro máis pequeno e bonito.
– Mirade! A nai e máis o fillo! – gritou a pequena.
Alí seguiron ao noso carón un bo anaco, mirando para meu pai, para o home, para nós… A miña muller seguíase laiando de non ter a cámara. Pero coas mans fixo unha. Afastouse, encadrou, enfocou,… flash!, unha… outra!… e outra!….. Deixábanse fotografar, ata cambiaban de poses. Despois a fotógrafa deitouse na laxe para achegarse mellor… e flash!… outra!… Pero antes de sacar a seguinte, ao mellor por culpa do ruído que fixo o obturador, ou porque non querían ser portada nunha revista, a familia arnal meteuse na súa casa, na fenda. Non voltaron a saír.
Nós tampouco voltamos polo prado das Queimas, tampouco soubemos máis do home do todoterreo.
Acabábase o verán e a mediados de setembro empezaron as queimas. Aquel fora o ano das queimas.
Voltábamos para A Coruña, no coche, de noite, sempre viaxamos de noite. Polo alto das Paxareiras víase, ao lonxe, o mar de cor vermello, unhas dantescas linguas de lume rodeaban O Pedregal. O nordés facía camiñar cara ao mar a inmensa larada. Nós os tres, a un tempo, lembrámonos da familia arnal.
Ao seguinte día meus pais dixérannos que grazas aos veciños non ardera a casa da aldea.
O lume entrara na horta, por enriba, pola banda do monte, onde está a cabaceira, e prendera na parreira, que, ao abrigo do valado, chegaba ata a casa, a solitaria casa da aldea de Caibén.
O que conto pasou hai oito anos. O setembro deste pasado ano chamoume a muller a Alemaña, voltara entrar o lume na horta. De novo os veciños salvaron a casa da queima.
Cando estiven con eles contáronme que a larada fora tan virulenta, e se alcanzara tal temperatura, que as pedras do monte estalaban polas fendas.
Non quedou nada, nada.
A derrota do “Flavour of the Sea”
Comodoro era como os mariñeiros chamaban -ou aínda chaman- o corvo mariño que, dende o altar do sinal do Morroás, vixiaba toda a ría. Ese nome víñalle de xuntar “como” e mais “Doro”.
Doro foi un home que pasou a vida mirando para o mar cuns prismáticos. Sempre o vías sentado nunha cadeira posta do revés para apoiarse cos cóbados no respaldo. De mozo, andando ó xeito, caera ao mar e estivera a punto de afogar. Dende aquel día decidiu ver o mar de lonxe.
Ao corvo mariño pasoulle como a Doro. Un día, ó mergullar para pescar un peixe, mallou nun trasmallo e se non chega a ser que nese intre estaban halando o aparello, morrería afogado. Tan pronto o liberaron, saíu voando rumbo á perilla da torreta de enfilación de terra -chantada nas laxes do Morroás do Pindo- e alí quedou. Ese obelisco de perpiaños fora posto aí para facer máis doada a entrada dos barcos grandes na ría de Corcubión.
Os mariñeiros, ó ver que Comodoro non se movía daquel altar, lanzábanlle lorchos, roxas e outros peixes -para eles sen valor- ao pé do monolito. El en agradecemento avisábaos cando, ao lonxe, vía a lancha da Xunta ou da Garda Civil.
Mais, pouco despois de que aparecera Aquiliño Dilira polo Porto cunha maletiña de cartón e os seus trebellos de pintor, a xente, ao ver o corvo mariño pintado nun dos cadros do artista en pose arrogante, empezou a alcumalo “O Almirante”.
Chamáronlle Aquiliño, pero ninguén sabía o nome real daquel home que chegou alí por casualidade. O coche de liña, que o tiña que levar a Lira, avariárase xusto diante do Campo Santo, riba do Porto. Tivera que apearse do Finisterre e mentres arranxaban a avaría baixou ata o Porto. Ó chegar alí e ver aquela paisaxe tan fermosa, o primeiro que preguntou foi quen lle podía alugar unha caseta, un pendello de pedra dos que usan os mariñeiros para gardar os aparellos.
Aquiliño, xa instalado naquel paraíso, marabillouse coas cores nas pozas da baixamar, e máis se marabillaría o dia aquel que uns mariñeiros que andaban ás centolas o subiron a bordo da chalana, e deixáronlle mirar polo espello. Quedou abraiado ó contemplar a sinfonía inaudita de cores e vida que o fondo do mar estaba a ofrecer.
Foi a única vez que embarcou porque ó apoiarse co seu enorme corpo na regala da gamela, a estabilidade da embarcación perigou seriamente. E ademais, no cuarto de milla que hai desde o Porto ata o Morroás, púxose mal, moi mal. Mareouse de tal xeito que chegou a asustar aos mariñeiros que preferiron desembarcalo axiña nunha laxe xusto debaixo do Sinal, antes que levalo de volta.
Sentado na pedra -repoñéndose da súa desgraza- pareceulle oír:
“¡Estamos fodidos compañeiro!”. Mirou de esguello para o corvo no alto do obelisco e foi alí cando se inspirou para pintalo.
Agora todos os seus cadros eran xa mar. As cores eran as do mar… a luz… o aire… todo era mar. Aínda así, el non se sentía satisfeito. Os seus cadros non arrecendían a mar… ¡Non podía pintar o seu poderoso perfume!
Dedicouse a pasear por toda a ribeira. Dende o Porto ata Carreiroa íase enchendo dos aromas da baixamar, descubrindo que os días de vagha de mar, húmidos e bretemosos, eran os mellores para catar eses aromas. Pero non era quen de traspoñer eses mariños arrecendos no lenzo. Chegou incluso a durmir nunha cama que fixera con trasmallos, betas, pezas, raeiras, e miños, que o saturaban coa memoria do seu arrecendo.
Un día, distraído coa súa teima, ao subir a marea, quedou illado nunha rocha. Esas doce horas de ollar a terra dende o mar inspirárono de tal maneira que, cando puido volver de novo pisar a area da praia, se encerrou na caseta durante meses, e non saíu ata terminar a súa obra maxistral. Parte da culpa da culminación desa grande obra tivérona os mariñeiros, que lle deixaban diante da porta da caseta, pan, viño e peixe.
Aquiliño culminou o cadro que arrecendía a mar, na madrugada dun trece de Novembro. Pero daquela, non se sentiu aliviado nin satisfeito. No seu interior aniñou un desacougo enorme, coa mesma intensidade da que seica se ten cando se presente a morte.
Comodoro, O Almirante, sentira a mesma terrible anguria. Pensou incluso nunha mala dixestión. Aquela noite comera melghacho e, se cadra, sentáralle mal. Suaba e parecía que se mareaba. Por se acaso baixou do Sinal.
Ó día seguinte os mariñeiros informaron ó pintor que algo non ía ben pola banda de norti, porque na televisión -co baile dunha muiñeira como fondo- non paraban de dicir:
– ¡Tranquilos!… ¡Non pasa nada!… ¡Todo ben!… ¡Todo controlado!…
Despois vén o que vén.
Aquiliño, co escoro mono branco, pousou o caldeiro á porta. Totalmente esgotado, entrou na caseta, e tirouse a durmir enriba dos aparellos.
………………………………………………………………………………………………………………………….
“Comodoro non podía morrer con esa anguria. Tiña que facer algo. Non podía quedar no seu cómodo pedestal.
Coas dúbidas iniciais dunha longa viaxe para o Norte, levantou o voo.
Despois de pasar Touriñán viu ó lonxe un rello escuro na auga brillante do mar. Seguiuno polo cheiro a chapapote. Ó pouco, veu un helicóptero que baixaba ata case aterrar na cuberta dun barco xigantesco. Un bo barco ferido. Do helicóptero baixou un home. Coñeceuno, era Caldeiradas, o inspector de buques. Non era mal home, nunca lles puxera pegas ós mariñeiros coas condicións de seguridade das súas embarcacións. Facíase querer. Os mariñeiros, agradecidos, sempre lle metían no maleteiro do coche unha boa caldeirada ou unha mariscada.
O barco ferido -“THE FLAVOUR OF THE SEA”- estaba agora ao mando de Caldeiradas, quen conseguiu poñer en marcha o motor e colleu… ¡rumbo noroeste! O Almirante non o podía crer. ¡Está tolo! ¡Co mar que vai, e pegando de costado, levarao a pique!
¿Qué facer?…
Á desesperada xuntou todas as aves que puido: corvos mariños, gaivotas, currulís, estorniños, pardelas, paíños, araos, mascatos… Con el á fronte compuxeron no aire a sombra do buque tanque que, pasando pola proa do Flavour of the Sea, se dirixía rumbo a Fisterra.
Cacheladas, un pouco nervoso aos mandos daquel leviatán, prestou pouca atención á figura divina que se debuxaba no ceo. Viña da Escola Naval e a súa norma era a obediencia debida á superioridade.
A bandada deu volta. Nun voo rasante, pasou de novo pola proa do barco, e volveu virar en demanda de Fisterra. Pero a nave non cambiaba a súa derrota. Entón, un merlo de Soneira, separándose da escuadrilla celestial, pon rumbo ás terras do Xallas, e despois dun tempo volta cos Cen Mil Corvos. O ceo tinguiuse de escuro. Os paxaros -capitaneados por Comodoro- debuxaron no aire un enorme buque. As gaivotas ían quedando atrás imitando o ronsel que deixa o barco pola popa. Unhas pombas brancas voaban á proa, no limite da obra morta, imitando os salseiros que fai a roda ó cortar o mar. De novo, o descomunal barco alado pasou diante do buque tanque.
– ¡Agora si! Caldeiradas sentiu un estremecemento que lle percorreu todo o corpo. Sen dúbida eran sinais divinos que lle mandaban poñer rumbo a Fisterra.
A indecisión asolagouno. No seu interior sabía que o rumbo que lle debuxaban no aire os paxaros era o lóxico. Tamén o pensaban así mariños amigos seus. Mais, obedecendo as ordes recibidas, nunca se sentiría responsable do que ía pasar. Tamén estaba o ascenso, as medallas… ¿Que carallo é iso da conciencia? Puxo o temón á vía, e seguiu rumbo firme
O Almirante non comprendía, sentíase canso, e nun último esforzo dirixiu de novo a súa grandiosa escadra. Nun voo en picado, arriscado e audaz, puxeron de novo rumbo ó barco.
Caldeiradas, para non ver, puxo o piloto automático e refuxiouse no cuarto de derrota na compaña dunha botella de Cardu que atopara no camarote do capitán.
Comodoro, nun esforzo sobrenatural, puxo a proba a pericia da súa formación e no intre xusto en que o seu peteiro rozaba a cuberta, remontaron voo.
Un paíño, que viñera da banda da Coruña, canso e desfeito dos nervos, decidiu actuar por libre. Separouse da bandada, e puxo rumbo á Torre de Control. O Gabinete de Crise alí reunido, formado por uns homes que -créndose personaxes dunha película americana que estaban a salvar o mundo- debuxaban nun mapa de Galicia unhas erráticas derrotas que ao saíren do mapa obraban o milagre de facer desaparecer o FLAVOUR OF THE SEA. Así desaparecía o problema, co conseguinte acougo para os sesudos membros do comité.
– ¡Que razón tiñan os de arriba! -comentaban admirados. – O barco fóra do mapa! ¡Iso… aí está a solución!
¡A orde será manter o FLAVOUR OF THE SEA fóra do mapa!
O paíño pousouse no bar de Náutica, onde sabía que a súa fermosa amiga de ollos tristes, funcionaria de capitanía, tomaba o café en soidade. Moitas veces acudía ó seu carón e deixábase acariñar o pescozo pola longa unlla carmín do índice daquela melancólica muller. Da súa man, depenicaba a madalena desfeita que ela lle ofrecía. Pero hoxe non estaba para arrumacos. Tiña algo vital que transmitirlle.
Sen falar entendíanse. Quedou pensativa un intre e sorriu irónica.
– ¡Verás! Dixo ela con picardía. Subiu ata as oficinas e arrancou unha foto de Charlie Parker, o “bird”, que nun mosaico de fotocopias de estrelas do Jazz decoraba o seu despacho. De novo na mesa do bar, escribiu unha carta no reverso da fotografía, dirixida a Caldeiradas. Ó rematar afirmouna co carmín dos beizos e chiscoulle o ollo ó paíño, o seu amigo.
O paxaro tiña presa por marchar pero ela volveu a chiscarlle o ollo, entrou no bar e dun floreiro sacou unha rosa que uniu con cinta de pegar á misiva enrolada.
O paíño voou, voou sen descanso a ras das ondas ata o barco cada vez máis ferido. Pousouse na ponte e deixou a mensaxe no portelo entreaberto.
A Caldeiradas -xa na última primavera- o corazón desbocóuselle cando recoñeceu na foto de Charlie Parker á remitente da nota. Tentou lela pero, coa ansiedade que dá o amor -e a presbicia da idade- vía borroso. De novo meteuse no cuarto de derrota, botou outro whisky e, axudándose cos lentes de cerca, conseguiu ler a misiva que, cunha clara e agarimosa explicación, lle dicía a derrota que tiña que coller o FLAVOUR OF THE SEA para salvarse.
Agora non tiña dúbidas. Sabía que as cousas máis extraordinarias que pasaron no mundo foron por causa do amor. Nese intre, cambiou o rumbo.
O Almirante, exhausto, descansaba na boia dunha casea de palangre. Decatouse do recente cambio de rumbo do navío e xuntou outra vez a colosal formación, que agora configuraba unha frecha que apuntaba na dirección que tomara Caldeiradas.
En capitanía entéiranse deste repentino cambio. O barco está a poucas millas de entrar no mapa, outra vez na zona do seu desacougo. Caldeiradas non fai caso das ameazas. Avisase á capital. Do Ministerio de Defensa sae a orde para que da base aérea de Valladolid despeguen tres cazas F18 con armamento para un ataque naval.
As aves, esgotadas, aínda terían que render un ultimo esforzo. Foron os corvos, os Cen mil Corvos do Xallas quen, formando unha espesa nube, apantallaron o barco impedindo o ataque da aviación. Os pilotos, por medo a que algún paxaro se lles meta nos reactores, dan volta e informan do extraordinario fenómeno. Era tan preta a formación suicida dos corvos que ó batérense entre eles coas alas, infinidade de plumas voaban en anárquica liberdade.
Agora o FLAVOUR OF THE SEA navegaba tranquilo, comboiado polos paxaros con Comodoro ó frente.
………………………………………………………………………………………………………………………….
Aquiliño espertou suando. Ergueuse e, sen dubidalo, meteu unha brocha de carenar no caldeiro do chapapote e tinguiu de negro o cadro que arrecendía a mar. Da maleta de cartón sacou unha carteira de muller onde gardaba o único que lle quedara da súa nai, un colar de perlas. Todo o demais vendérao, pero non quixera desfacerse daquel colar que lle recordaba outros tempos mellores.
Unha a unha, cun coidado e tenrura infinita, foi pegando aquelas brancas perlas no negro lenzo de chapapote.
Este labor demorouno ata a noite. Despois colleu a maletiña de cartón e marchou.
You might also like
More from Narrativa
Doce Setembro | Morgado MBalate
Morgado Mbalate Doce Setembro Nasci do amor entre o senhor Henrique e a dona Palmira, numa madrugada de 6 de Setembro de …
Cidade Cinza, de Sara F. Costa | Uma entrevista de Nuno Santos
Sobre Cidade de Cinza de Sara F. Costa | Uma entrevista de Nuno Santos
