No xornal La Región, de Ourense, do 25 de xullo de 1962, apareceu, nas páxinas centrais dedicadas ao día de Santiago Apóstolo, Patrón de España, un relato que, segundo o presentador –S. A.–, era un novo valor das letras autóctonas. O relato, afirmábase, era unha mestura de neo-realismo italiano e ciencia-ficción, xénero este último pouco ou nada cultivado na literatura galega [daquela]. Segundo palabras do presentador (Segundo Alvarado?), o novo autor, que asinaba coas siglas C .C. contaba con 21 anos, nacera en Ourense, a súa infancia transcorrera na Limia e estudara no seminario. Na actualidade, é dicir, 1962, estaba a estudar Filosofía e Letras en Compostela. Eis o relato que, polos datos da presentación, polo estilo e máis polas siglas con que asina, ben puidera ser de Carlos Casares, aínda que nos estraña que comezara a súa xeira como narrador cun relato destas características.Mantemos a linguaxe e máis a ortografía tal como se publicou no xornal ourensán sen permitírmonos ningunha clase de corrección, nin léxica, nin ortográfica, nin, claro, morfolóxica, só a das pertinentes grallas.
XGG
O XOGO DA ACADEMIA(1)
Botaron a sortes e tocóume a min. Eu penso que fixeron trampas, pero caléi. Díxome o Constantino: «Vai». Eu non quería ir, digo a verdade. Pero cando o Constantino dicía «Vai», había que ir. E se dicía, «A fumar», fumaba astra o Ramón Lourenzo, que berraba e castigaba ós seus alumnos que lle daban ó Bisonte ou ó Jean. O Constantino estaba tolo, según a miña nai, o meu pai, os meus irmáns, todo dios. Pero eu penso que non estaba tolo, que era un atravesado e de mala lei de normativización. «Vai», dixo outra vez. E fun. San Caetano quedaba lonxe. Algo así como a dous kilómetros. Tiven que dar un rodeo para non pasar por didiante do Don Gaiferos, onde me estaba a esperar o Salvador. Pensei: escapo pra Vigo e xa está. Collín medo. Ademáis facía calor e no vrau en Cangas non se para cos mosquitos e as pseudomanifestacións da UP, ex-FPG.
Cheguei a San Caetano e preguntei a ún conserxe.
–¿Está o Director Xeral de Política Lingüística?
Pasaban taxis e autocares fungando a todo meter. O conserxe non me contestou. Agardéi un pouco e volvín preguntar.
–¿Está o Director Xeral de Política Lingüística?
Cando apareceu deseguida me din conta que viña do cursiño acelerado de galego pra funcionarios. Traía os apuntes baixo o brazo e cara de sono. Díxome: «¿Qué pasa?». Eu díxenlle: «O Constantino agárdate no Vilas. Cazou un libro moi bonito. Di que vaias que cho dá prá colección». O Director Xeral era tolo polos libros de cociña. I o Constantino, que cabrón, como lle sabía dar co gusto á xente.
–¿Onde dixeches que está o Costan?
–No Vilas.
–Xa, pero en cal.
–No Anexo.
Saímos correndo. Cando chegamos, o Constan estaba a tomar unhas cuncas. Ó nos ver, saíu. Miróu ó Director Xeral con cara de atravesado e díxolle: «¿Ramón, queres o libro?». O Director Xeral volveuse para min como preguntando. A verdá, eu non quería. O Constan asubiou e entre todos –membros do Ramón Piñeiro e do ILG– botáronse ó Ramón. Metérono nos lavabos, espírono e atárono. O Ramón choraba e a min me deron ganas de chorar. Eso non se lle fai a ninguén e menos a traición… O Costan chuspíulle alí, naquil sitio e chamoulle caguetas. «Non se chora», dixo. Logo colleu un exemplar de Recantos da lingua e pasóullo polas pernas e pola barriga sin lle dar. Botamos a sortes e tocóume a min. Quixen fuxir, botarme pola ventana, pero o Constan miróume así, como mira il, e collín o volume. «Veña». Díxenlle que non. «Mira Antón que che tocou en sortes». «Non». «Mira Antón non me enchas»… Pola voz soupen que me ía dicir o de beirarrúa. Agarrei o volume e funme cara o Ramón. Eu non quería, ben o sabe Dios. Dinlle a primeira. Os outros berraron: «Máis». Trinquéi os dentes e sentín que me baixaban as bágoas polos ollos e que non vía. E ceibei dúas, tres, catro páxinas máis do libro. Ramón choraba, suaba sangue e berraba. I os outros dicían máis. I eu non vía xa as letras. E lía de memoria, e sentía o cheiro a mexos e merda dentro da cabeza e os chiídos do Ramón que se me espetaban nos ouvidos. E continuaba a ler. «Máis». Cando mirei pró Ramón ganéi medo. Estaba cheo de suor, bágoas, mexos, merda e comíano as moscas. Estaba como morto. Non falaba. O Constan e os membros do ILG e do Ramón Piñeiro fuxiron. Eu tamén fuxín.
Eu non quería, digo a verdá. Díxenllo a don Manuel, pero non me fixo caso. Tamén lle dixen que fora por sortes, que me tocara a min. Pero non me escoitóu. Faloume da autoidentificación i entón caléi.
Agora estou na Academia. Aquí levo un ano. É primavera e non podo sair. Ó millor saio pra xullo. Onte leváronme a unha sesión plenaria. Cada vez que me ven soilo, lévanme a unha sesión plenaria. Din que non se pode andar soilos, que hai que catalogar. Tampouco se pode andar de dous en dous. A puta que os paríu a todos. Eu quero andar soilo pra pensar. A min frouxéama o Atlas Lingüístico e non me gustan os Cadernos da Lingua. Gústame o Dicionário de Estravís. Gústame Agália. E non se pode. Está prohibido. Pero polas noites cando todos durmen érgome e vou ós lavabos e xogo á Academia. Polo día collo palabras e gárdoas nunha caixa de mistos. Pola noite xunto as palabras na pileta e ábrolle ó grifo, pouquiño a pouco, paseniño. As palabras suben, fuxen pola pileta enriba, pero eu dóulles pra abaixo cunha palliña e afogan. É a Academia. Afogan pouco a pouco. É o xogo da Academia. Un día colléronme e leváronme á sala de plenarios. E chamáronme marrau por andar coas palabras nas maus. ¿E qué? Si non fora polo xogo da Academia podrecía de noxo. No inverno, como non podía apañar palabras, xogaba con Recantos da lingua, pero non era tan bonito.
Pra xulio din que saio. O Constan, ó millor, pensa que me esquecín. Estache bó. ¡Ai, Costan! Estache bó. Heino arranxar ben arranxado. Il ha pensar que somos amigos. Estache bó. ¡Ai, Constan! «¿Ves ó Vilas?». Il ven, que lle gusta moito, sobre todo se non paga. Primeiro pago eu. Duas ou tres veces. Despois il, duas ou tres veces, para que se confíe. Pouquiño a pouco, paseniño. E entón, hala, tiro de Estravís, de Algália, de MDL, e queda preso polo pescozo. Perde aire. Voulle dicindo as palabras que tirei pola pileta. Venlle o infarto. Adios Ramón Piñeiro. Adios ILG. Adios Presidencia da Real Academia Galega, pra o ceminterio, a normativizar, a escarallar o idioma dos mortos…
NOTAS: (1) – Aparecido n’ O Pote, nº 9, Boletin do Grupo Anónimo de Barcelona, setembro de 1997.
You might also like
More from Narrativa
Doce Setembro | Morgado MBalate
Morgado Mbalate Doce Setembro Nasci do amor entre o senhor Henrique e a dona Palmira, numa madrugada de 6 de Setembro de …
Cidade Cinza, de Sara F. Costa | Uma entrevista de Nuno Santos
Sobre Cidade de Cinza de Sara F. Costa | Uma entrevista de Nuno Santos
