Na Galiza non progresamos porque somos desconfiados. Non nos merecen crédito nin as boas obras dos máis nin os nosos propios logros. Algún interese obscuro deben albergar as boas condutas —pensamos— porque non podemos concibir unha alma limpa; porque asumimos que o noso destino foi frustrado e xa nada podemos facer por restablecelo; porque a inxustiza é tan grande e nós tan pequenos. Porque somos pouca cousa e a dignidade non cabe en nós.
Como somos desconfiados non nos asociamos. Deste modo acontece que nos acordos a palabra dada vale moi pouco. O promotor rouba, o construtor engana e quen pode concibe unha argucia para non pagar os impostos que outros pagan, ou procura unha recomendación para atinxir un posto de traballo con vantaxes das que outros carecen. O engano é lícito, a astucia ilegal un mérito. Para nós só significa tomarmos un atallo.
Todo isto débese fundamentalmente a un trauma social. O sufrimento producido polo rexeitamento secular do noso ser sociocultural que, con último epicentro na Guerra civil española e a súa Posguerra, ten conducido moitos galegos a unha enfermidade da alma. Esa que leva o individuo a pensar por sistema que os bens alleos son inxustamente adquiridos; esa que o leva a desconfiar do seu propio éxito. Porque a inxustiza foi quen gañou todas as batallas, e tal poder fascina, como na síndrome de Estocolmo.
A recente ditadura militar tivo moi relevantes consecuencias. Os máis lúcidos, aqueles máis preparados para catalizar proxectos de mellora social só desfrutaron de tres alternativas: morrer, fuxir ou calar. Aínda que cando se iniciou a guerra eles non o soubesen, de facto aconteceu así. E deste modo a lucidez desapareceu da sociedade ficando o poder rexentado polas mentes menos sensíbeis. A xustiza foi, no día a día dos nosos pais e avós, impartida por desalmados.
O final histórico da ditadura a mediados de 70 non supuxo a detección de dinámicas incívicas fortemente arraigadas. A perpetuación até o ano 2005 dos políticos franquistas no goberno deu a entender ao pobo que a inxustiza social é nestas terras unha lei inmutábel, e que no seu mar é preciso navegar apañando os botíns que xurdan espontaneamente. Sen importarnos a quen pertencía un hipotético tesouro avistado, por fin entre o inxusto un premio. E como cans temorosos de que nos quiten a comida aproveitamos se podemos os méritos de outro. É a lei da escaseza, unha actitude de supervivencia.
Por iso neste tempo temos unha encomenda básica: mudar esa dinámica viciada que non nos permite progresar. Porque como desconfiamos de nós non temos palabra; porque non a tendo nós o veciño non pode tela; porque non pode existir unha alma limpa neste país sen xustiza en que os pais tiveron que matar para que os seus salvasen a vida.
Porque somos desconfiados non temos palabra; porque non temos palabra non nos asociamos; porque non nos asociamos non progresamos. Porque o Estado nos matou e non acreditamos no Pacto. Porque o medo nos enturba e xa non distinguimos de que particular madeira fomos feitos.
Porque somos así, MANIFESTO:
1. Que non reclamo nin pido nada: asumo a dignidade do meu pobo asumindo a miña propia.
2. Que o progreso social xorde da asociación, e que a desconfianza é a súa inimiga. Controlado o medo a democracia non ten que ser chamada.
3. Que para que a asociación teña lugar é preciso manter a palabra dada.
4. Que a dignidade social crece coa dignidade dos individuos, e que a ambas só se chega xerando confianza.
Alfredo Ferreiro
Tati Mancebo
Ramiro Torres
Levita
More from Alfredo Ferreiro
Premios Xerais 2017: equipo de comunicación
Unha galería de fotos tiradas por Tiago Alves Costa & Alfredo Ferreiro, saíndo do porto de Cesantes (Redondela) e traballando …
O centro do mundo | Alfredo J. Ferreiro
Os tempos son duros, e as sensibilidades, inevitabelmente vanse mudando. Deste modo hai sucesos que antes, nun outro marco de …
