– Que queres? -inquiriume secamente o vello. Medio corpo tapado pola porta que abrira só en parte, o outro medio apenas visible na escuridade da súa casa.
E que lle ía querer. O mesmo que lle querían todos os veciños que rubían por esa corredoira ata esa casa solitaria na aba do monte, máis solitaria aínda cá aldea de abaixo, afogada entre nubes e chuvia no fondo da valgada. Que ía querer, coa miña vella capa mollada polo orballo e as botas luxadas de lama. Que me escribise algo.
O vello era o escribente, e a súa arte era ben coñecida na bisbarra. Cartas de amor, misivas para os emigrantes que nunca volverán, documentos, declaracións, testamentos, bandos para as festas. Encetaba os textos cumpridos, dereitos ao gran e cun punto xusto de enfeite e adobío, nunca excesivo, sempre dereito á mensaxe. Como a súa caligrafía: lixeira, fermosa, pero sempre lexible e sen retruques.
Mais agora ía vello e disque case cego, os poucos mozos que aínda non marcharon xa saben ler e escribir e os vellos que quedan non precisan de cartas de amor nin das outras.
– Unha carta. De amor -respondín.
– Xa non fago iso.
A hostilidade da resposta contrastou cos seus actos, xa que abriu de todo a porta e meteuse para dentro, nun sinal claro de que era convidado a entrar e seguilo.
Sentados na mesa da súa pobre cociña e cunha cunca quente de café na man, preguntoume se non sabía eu escribir as miñas propias cartas, pois burro non parecía.
Non son un poeta, algo sei. Pero isto é diferente. A cousa ten que ir perfecta, é dunha importancia vital para min, necesito un profesional. E se falamos de escribir cartas, a súa reputación non ten competencia.
Nin o abrandei coa adulación nin acadei espertarlle o máis mínimo interese no meu caso. Mentres bebía do café, explicou.
– Xa non fago iso. Só fago Derradeiras Notas.
– Testamentos?
– Non. Notas de despedida.
– Despedidas dos que emigran?
– Máis ben dos que emigran para o Outro Lado. Despedidas desta vida, dirixidas ós que quedan. É o único que fago.
– Notas de suicidio, daquela? -preguntei, abraiado. Cada ano matábanse un par na aldea, con nota ou sen ela. Tempos duros. O vello abaneou a testa.
– Non necesariamente -explicou o escribente-, mais si en ocasións. Un despídese cando sente que marcha, xa sexa por enfermidade, suicidio, condena a morte ou sinxelamente, porque así o sente. Á hora de redactar a nota, o motivo non ten importancia.
Insistín, tentei expoñer o meu caso, recuperar o meu amor. A resposta, teimuda: “Xa non fago iso”. Agradecín o café e marchei, impotente.
Tentei escribir aquela carta eu mesmo, pero rendinme, demasiado que dicir, demasiada pouca arte para facelo. Nunca o acadaría, resigneime. Unha trapallada. Guindei os papeis ao lume.
Aparecín días máis tarde pola casa do escribente, pensando en pregarlle unha vez máis por unha última carta de amor, ofrecerlle canto carto tiña. Mais cando me abriu díxenlle:
– Quero unha Derradeira Nota. Para min.
Fitoume ós ollos uns segundos en silencio e deixoume pasar. Fixo café e foime preguntando que quería poñer, que asuntos tiña pendentes, que quería deixar amarrado; eu funlle contestando como puiden. Un anaco despois despediume ata o día seguinte, xa tiña dabondo para facer o escrito.
Ao meu regreso entregoume o escrito metido nun sobre aberto en branco e pagueille. Preguntoume que a quen tiña que ir dirixido o sobre. Díxenlle que a ninguén en particular, xa pensaría nalgo e o escribiría eu mesmo. O vello advertiume que daquela as caligrafías do sobre e da nota serían diferentes. Erguín os ombreiros para quitarlle importancia e marchei para casa, pola corredoira abaixo. Antes de afastarme, o vello lembroume:
– Tampouco esquezas asinar.
Na casa pensei na soga e como tiña que pendurala da trabe. Tiña o plan feito. Agarrei a botella de augardente e botei tres grolos. Non era para darme valor, non o precisaba, tan só era para darme un pouco de calor, nese frío de tristura. Sen ganas de nada, algo de enerxía para facer unha derradeira cousa, que non xulgaba nin heroica nin covarde, tan só irrelevante.
Collín o sobre en branco e pensei en quen poñer como destinatario. Non se me ocorría ninguén, pero tampouco quería deixalo en branco, arriscábame a que pasase desapercibido e que ninguén o lese. Ademais, tiña que asinar. Abrín o sobre e lino, a ver se resolvía o dilema.
Era bo o vello, o escribente coñecía o seu oficio. Sería inxusto e mesquiño que eu tentase reproducir aquí o escrito. Só direi que, no seu texto, fixo a miña vida, as miñas ilusións e decepcións, o meu pasado de esperanza e o meu negro futuro tinta, trazos e palabras que me prendían lume dentro. Ese vello era un estraño, non me coñecía, pero a nota que escribira parecía un calco da miña alma. Deume vertixe, acugulóuseme a vida e a enerxía no comezo da gorxa e soltei un berro afogado, e chorei coa gorxa dorida, como nunca o fixera, como tiña que ter feito moito tempo antes.
Eu aprendín mellor a escribir, lin moitos libros. Deixei a aldea e levei a miña dor comigo, como supoño que facemos todos. Tamén a carta, que acabei queimando un día. Se algún día me despido, fareino eu mesmo, como ben saiba.
Un ano despois o vello escribente morreu, e con el o seu oficio. Curiosamente, non deixou nada escrito para el mesmo, nin despedidas, nin diarios, nin testamentos. Se cadra non atopou as palabras xustas, que tan ben lle saían con estraños. Ou ben pensou que xa o deixaba todo en orde e que as palabras sobraban. Mellor así.
You might also like
More from Francisco Castiñeira
Cuspidiños
E non sabes con quen me atopei? Coa Sabela, a do Roxo. Si, ía ben de tempo sen vela, porque …
Insolvencia
- Marta rouboume os cartos! Os cartos do meu peto! Quen berraba, coa melena recollida nunha cola que brincaba ó compás …
